FIDE thay đổi quy định tính rating từ năm 2024

Liên đoàn cờ Vua thế giới (FIDE) chính thức ban hành quy định rating mới và có hiệu lực từ ngày 1/3/2024.

fiderating2024

Xuất phát từ ý kiến của các Liên đoàn quốc gia và các kỳ thủ chuyên nghiệp cho rằng hệ thống rating hiện tại đang bị giảm giá trị do điểm sàn quá thấp từ các quy định trước đây. Đầu năm 2023, Hội đồng Rating FIDE đã phối hợp với nhà toán học Jeff Sonas nghiên cứu cải cách hệ thống rating hiện tại.

Sau khi xem xét kỹ lưỡng các đề xuất và hơn 150 ý kiến nhận được từ các chuyên gia, FIDE đã chính thức ban hành quy định rating mới và có hiệu lực từ ngày 1/3/2024.

 Các thay đổi mới gồm:

1. Thay đổi mức rating tối thiểu là 1400 Elo (trước đây là 1000 Elo)

Kỳ thủ nào có rating dưới 1400 Elo (từ 1399 Elo trở xuống) sẽ không có trên bảng công bố rating hàng tháng của FIDE; Các kỳ thủ này xem như chưa có rating.
Với thay đổi này, FIDE sẽ phải tăng rating hàng loạt cho các kỳ thủ có rating dưới 2000 Elo như ở mục 2 dưới đây.

2. Nâng Elo cho các đấu thủ có rating thấp

Do việc thay đổi bên trên, FIDE buộc phải nâng các kỳ thủ có mức rating thấp nhất của quy định cũ là 1000 thành mức rating thấp nhất của rating hiện tại. Việc thay đổi chỉ thực hiện một lần vào đầu tháng 3/2024 cho các kỳ thủ đã có rating dưới 2000 Elo, mức thay đổi được tính theo công thức: 0,40 x (2000 - rating)

Ví dụ với công thức tính trên:
- Kỳ thủ có rating 1000 Elo, áp dụng công thức: 0,4 x (2000-1000) = 400, cộng với rating hiện tại thành 1400 Elo.
- Kỳ có rating 1500 Elo, áp dụng công thức: 0,4 x (2000-1500) = 200 Elo + rating hiện tại => 1700 Elo
- Tương tự, rating 1900 Elo sẽ tăng => 0,4 x (2000-1900) = 40 + rating hiện tại => 1940 Elo
Các kỳ thủ có rating từ 2000 trở lên sẽ không thay đổi.

fiderating2024a

3. Thay đổi cách tính cho kỳ thủ chưa có rating

Một đấu thủ muốn có rating ban đầu thì cần gặp ít nhất 5 người đã có rating, không nhất thiết ở cùng một giải và chỉ được tính từ lúc đạt ít nhất nửa điểm với người đã có rating.
Trước đây, việc tính rating của người mới (Ru) chỉ dựa vào rating trung bình của các đối thủ (Ra) cộng với dp sau khi chiếu theo p (tổng điểm/ số ván), thì theo quy định hiện tại sẽ thiên về hiệu suất thi đấu hơn. 
Theo quy định mới, Rating ban đầu được cấp chỉ tối đa là 2200.

‘Ra’ hiện nay theo quy định mới là rating trung bình của các đối thủ cộng với 2 đối thủ ảo có rating là 1800 Elo. Kết quả thi đấu với 2 đấu thủ 1800 này được xác định là hòa. Sau đó Ru = Ra + dp.

Ví dụ 1: Đấu thủ A chưa có rating, giành được 1 điểm khi gặp 6 người (đã có rating) với rating trung bình là 1600.

a. Cách tính cũ:
p = 1 điểm /6 ván = 0,17. Tra bảng 8.1.1 ta có dp là -273 (tương ứng với p= 0,17)
Đấu thủ A thi đấu hiệu suất dưới 50%, do đó  Ru = Ra + dp = 1600 – 273 = 1327.
Như vậy rating của đấu thủ A theo cách tính cũ sẽ là 1327 Elo.

b. Cách tính mới :
Cộng thêm 2 đối thủ ảo có rating 1800 vào tổng rating của 6 đối thủ trước thành 8 đối thủ.
Ta có Ra = (1600*6 + 1800*2) / 8 = 1650 Elo (Ghi chú: 1600 * 6 là trả về tổng rating của 6 người).
Ván đấu với 2 đấu thủ ảo được ấn định là hòa, như vậy A được 2 điểm trên 8 đối thủ.
Ta có p = 2 /8 = 0,25. Tra bảng 8.1.1 ta có dp là -193 => Ru = 1650 – 193 = 1457
Ta có rating của đấu thủ A theo cách tính mới sẽ là 1457 Elo.

Ví dụ 2: Đấu thủ A chưa có rating, giành được 4 điểm khi gặp 6 người (đã có rating) với rating trung bình là 1600.

a. Cách tính cũ:
p = 4 điểm /6 ván = 0,67 = 67%
Đấu thủ A thi đấu hiệu suất trên 50%, do đó Ru = Ra + 20 cho mỗi nửa điểm vượt trên 50% => Ru = 1600 + 20 +20 = 1640
Như vậy rating của đấu thủ A theo cách tính cũ sẽ là 1640 Elo.

b. Cách tính mới:
Cộng thêm 2 đối thủ ảo có rating 1800 vào tổng rating của 6 đối thủ trước thành 8 đối thủ.
Ta có Ra = (1600*6 + 1800*2) / 8 = 1650 Elo
Ván đấu với 2 đấu thủ ảo được ấn định là hòa, vậy A được 5 điểm trên 8 đối thủ.
Ta có p = 5 /8 = 0,63. Tra bảng 8.1.1 ta có dp là 95 => Ru = 1650 + 95 = 1745
Ta có rating của đấu thủ A theo cách tính mới sẽ là 1745 Elo.

Qua các ví dụ trên cho thấy các đấu thủ nhận Elo ban đầu cao hơn cách tính cũ, điều này sẽ nâng mặt bằng chung của hệ thống rating hiện nay.

4. Phục hồi trở lại quy định 400 Elo cho tất cả các ván đấu.

Theo quy định, một đấu thủ có rating cao hơn đối phương 400 Elo thì khi tính rating sẽ nâng đối thủ đó lên sao cho chênh lệch bằng 400 Elo. Ví dụ đấu thủ A có rating 2200 gặp B có rating 1750 (lệch 450 Elo), thì khi tính rating sẽ phải nâng của B thành 1800.
Trước đây quy định này chỉ cho nâng một lần trong một giải đấu với một đối thủ có chênh lệch nhiều nhất, thì quy định mới (phục hồi lại quy định trước năm 2022) sẽ cho nâng tất cả các đối thủ lệch trên 400 Elo trong một giải đấu.

fiderating2024b